ژیوان گاسپاریان؛ از دریافت جایزه از استالین تا همکاری با علیزاده - سهندبلاگ

به گزارش خبرنگاران، روز سه شنبه 15 تیرماه، رسانه ها خبر درگذشت گاسپاریان را در سن 92 سالگی اعلام کردند. جیوان گاسپاریان جونیور، نوه نوازنده برجسته ارمنی هم درباره فقدان پدربزرگ در صفحه توئیترش اینگونه نوشت: من با اندوه فراوان از مصیبت و آسیب بزرگی که به ما وارد شد می نویسم. در آرامش باشید.

ژیوان گاسپاریان در سال های فعالیتش چندین بار به واسطه اجرای موسیقی به ایران آمده است. او در این سفر ها با هنرمندان شناخته شده ای، چون کیهان کلهر و حسین علیزاده همکاری نموده است.

از جمله همکاری اش اجرای کنسرت مشترک با علیزاده و ساخت آلبومی مشترک به نام به تماشای آب های سپید بود که در سال 2006، نامزد جایزه گرمی در رشته برترین آلبوم موسیقی سنتی دنیا شد.

از همین رو حسین علیزاده یادداشتی در سوگ از دست دادن همکار قدیمی اش نوشته است. در این متن آمده است: ژیوان گاسپاریان یک عمر چنان عاشقانه در سازش دمید؛ که تا ابد جادوی آن در دل عاشقان ماندنی ست. او با ساز کوچک ش چه لطیف پیغام عشق و دوستی و صلح را به دنیا هدیه داد. ساز دل او برتر از هر سلاح و قدرتی در دنیا طنین انداز شد و چه خوش گفت: در این خاک، در این خاک، در این مزرعه پاک، به جز مهر، به جز عشق دگر بذر نکاریم. یادش جاودان. حسین علیزاده. 15تیر 1400

علاوه بر حسین علیزاده، لوریس چکناواریان، آهنگساز سرشناس هم نوشته ای درباره ژیوان گاسپاریان منتشر نموده است. در این یادداشت هم آمده است: زنده یاد استاد ژیوان گاسپاریان را از سال ها قبل می شناختم هنرمندی بزرگ و دوست داشتنی. آهنگساز و نوازنده سرشناس ساز دودوک که توانست تحولی بزرگ در این ساز به وجود آورد.

کد ویدیو

دانلود

فیلم اصلی

اجرای ساز دودوک به وسیله ژیوان گاسپاریان

گاسپارین و حسین علیزاده

زندگی و کارنامه ژیوان گاسپاریان

جیوان (ژیوان) گاسپاریان سال 1928 در دهکده کوچک سولاک ارمنستان چشم به دنیا گگردد، علی رغم کودکی سختی که بخاطر از دست دادن مادرش و رفتن پدر به جنگ داشت، اما توانست در سن شش سالگی به تنهایی شروع به نواختن دودوک کند. ژیوان گاسپاریان با حمایت استاد مارکار مارکاریان توانست در سن هفده سالگی به نواختن ساز دودوک مسلط گردد.

ساز دودوک، ساز گونه ای از نی است که از چوب درخت زردآلو ساخته می گردد و در قفقاز و آسیای میانه بیشتر از نقاط دیگر دنیا کاربرد دارد.

پیش تر این استاد سرشناس ساز دودوک در توصیف کودکی اش گفته بود: تنها شش سال داشتم. مادرم فوت نموده و پدرم هم به جنگ رفته بود و من در یتیم خانه دوران کودکی سختی را طی می کردم. در آن دوره جا هایی بود که مثل سینما های امروزی فیلم نشان می دادند. از آنجا که فیلم ها صامت بودند سه نفر نوازنده زیر پرده می نشستند و با نواختن دودوک نمایش فیلم را همراهی می کردند. اولین بار که صدای دودوک را شنیدم خیلی خوشم آمد. در میان آن سه نوازنده، استادی هم بود به نام مارکار مارکاریان؛ خود را به او رساندم و از او خواهش کردم که یک دودوک هم به من بدهد؛ خیلی خشن جواب داد که می خواهی چکار؟ برو درست را بخوان مگر پدر و مادر نداری؟روزی پیش او رفتم و پول ناچیزی را که از فروش ظرف و ظروف کهنهٔ خانه به دست آورده بودم به او دادم؛ پول ها و دست کوچک عرق نمودهٔ مرا پس زد، دودوک ساده ای را از جیب درآورد به من داد و گفت: برو بزن؛ تو شاید آدم خواهی شد. از خوشحالی در پوست نمی گنجیدم؛ در طول زمستان یک لحظه دودوک را از لبانم دور نکردم و نواختن نخستین آهنگ را که دِلِ یامان نام داشت فرا گرفتم. بهار بعد، بار دیگر نزد استاد مارکاریان رفتم و از او خواهش کردم که به نواختن من گوش دهد. گوش کرد و اشک از چشمانش سرازیر شد. دودوک بهتری به من داد و گفت: برو بزن؛ تو نوازندهٔ زبردستی خواهی شد. این حرف استاد مشوق من شد تا در هفده سالگی به نواختن دودوک مسلط شوم.

سپس گاسپاریان در 1947 میلادی، درست زمانی که 19 سال داشت، مقابل استالین رئیس جمهوری وقت شوروی به اجرای برنامه پرداخت، که رئیس جمهور هم به پاس قدردانی از این نوازنده جوان یک ساعت مچی به او باسم جایزه اهدا کرد.

بعلاوه ژیوان گاسپاریان در سال 1957 میلادی، در همایش بزرگ موسیقی یونسکو در مسکو، با پنج هزار شرکت کننده دیگر به رقابت پرداخته بود که توانست برنده جایزه نخست این مسابقه گردد.. او در سال های 1959، 1962، 1973 و 1980 میلادی چهار بار در مسابقات یونسکو برنده شده و مدال طلا گرفته است.

ترانه ارمنی مادر با صدای ژیوان گاسپاریان و همراهی گروه او فستیوال مورگنلند 2011

کد ویدیو

دانلود

فیلم اصلی

ژیوان گاسپاریان در 52 سالگی به دانشگاه رفت و پس از فارغ التحصیلی در رشته موسیقی، به آموزش موسیقی هم پرداخت. او علاوه بر تدریس در کنسرواتوار موسیقی ایروان، موسس مدرسه دودوک و کمانچه ایروان در ارمنستان هم بود. این استاد برجسته موسیقی طی سال های فعالیتش هنرمندان و نوازندگانی بسیار توانا و حرفه ای در زمینه نوازندگی دودوک را تربیت نموده بود.

این نوازنده در سال 1959 با کسب مدال طلای چهارمین جشنواره یونسکو نخستین جایزه خود را به دست آورد و در سال های 1962 و 1973 در همین جشنواره به ترتیب مدال نقره و برنز را گرفت. گاسپاریان در سال 1973 اسم هنرمند مردمی ارمنستان را به دست آورد و سال 1988 شروع زندگی حرفه ای او در عرصه بین المللی بود. او در این سال پیروز شد آلبوم کوارتت دودوک را منتشر کند که در نوع خود در دنیا بی نظیر است.

ژیوان گاسپاریان با بسیاری از هنرمندان مشهور آمریکایی، انگلیسی، آلمانی و ایرانی و ترک نظیر استینگ، پیتر گابریل، حسین علیزاده، ارکان اوگور، لیونل ریچی و هانس زیمر و مایکل بروک، برایان می، درک شرینیان، آندریاس وولن وایدر و بسیاری از نوازندگان پاپ و راک همکاری نموده و نامی نیک از خود به جای نهاده است.

حاصل همکاری های دنیای این هنرمند فراوری و انتشار آثار ارزشمندی است که موسیقی فیلم های محاصره، کلاغ و... و برگزاری کنسرت های متعدد در کشور های مختلف و حضور در جشنواره های متعدد دنیای از جمله آن ها است.

از دیگر فعالیت های هنری این موسیقی دان، مشارکت در ساخت موسیقی متن فیلم های نام آشنایی، چون گلادیاتور (ساخته ریدلی اسکات 2000) و الماس خونین (ادوارد زوئیک 2006) بود.

pariha.com: پریها: مجله اخبار، سرگرمی، ورزش، فال، پزشکی، سینما، هنر، گردشگری